Sosyoloji Tezli Yüksek Lisans Diploması

Öğrencinin bilimsel araştırma yöntemlerini kullanarak bilgiye erişme, bilgiyi derleme, yorumlama ve değerlendirme becerisi kazanmasını sağlayan, lisans yeterliliklerine dayalı bir yükseköğretim programıdır.

Eğitim ve öğretim örgün şekilde gerçekleştirilir. Ayrıca, yükseköğretim kurumları bünyesindeki araştırma merkezleri ve laboratuvarlarda uygulamalı eğitimler yapılır.

• Sosyolojinin hangi kavram ve kuramlarla bilgi üretmekte olduğunu öğrenir ve bu kavram ve kuramlarla üretilen bilginin toplumsal gerçeklikteki karşılığının neler olduğunu bilir.
• Hangi toplumsal alanda hangi sosyolojik yaklaşımların ve yöntemlerin kullanılacağını öğrenir ve sosyolojik analizleri buna göre geliştirerek, uzmanlık alanında belirlediği sosyolojik sorunlar üzerinde bireysel ve ekip içinde akademik kurallara göre hazırlayacağı özgün sunumlar ve yayınlar yapar.
• Sosyolojik perspektifleri neden-sonuç ilişkisi sorgulayarak eleştirel bir bakış açısı ile tartışır; bilgi ve uygulama eksikliklerini tespit ederek, alanıyla ilgili vizyon, amaç ve hedef geliştirerek, alanın gereksinimlerini karşılar.
• Sosyal yaşamı eleştirel ve bilimsel olarak ana hatlarıyla belirler; aile, devlet, eğitim, din gibi kurumların yapılarına, oluşumlarına ve gelecekteki dönüşümlerine yönelik tahminlerde bulunarak politika önerileri oluşturur.
• Hayat boyu öğrenme becerileri kazanarak, alanı ile ilgili bilgilerini, toplumsal sorumluluk bilinciyle meslek ve gündelik yaşamında kullanabilir ve öğrenim sürecinde kazandığı bilgileri iş yaşamında değerlendirme, proje hazırlama, uygulama ve yönetme yetkinliğine sahip olur.
• Toplumsal soru ve sorunlarla ilgili psikoloji, felsefe, antropoloji gibi diğer sosyal bilimlerle bağlantı kurar; her birinin temel kavramlarını ve yöntemlerini kavrar; alanında edindiği bilgileri farklı disiplinlerden edindiği bilgilerle bütünleştirerek yeni yorum, bilgi ve kavramlar oluşturur.
• Araştırma amaçları ile araştırma tasarımı ilişkisini, araştırma sorusunu ve çeşitli araştırma tekniklerinin kullanılma koşullarını bilerek araştırma önerisi ve uygulama planını hazırlamayı, toplumsal, kültürel ve etik sorunları düşünmeyi, verileri değerlendirmeyi ve sonuç raporu yazmayı ve bu bilgileri duyurmayı öğrenir ve bu birikimlerini meslek yaşamına aktarma becerisine sahip olur.
• Görsel, işitsel ve yazılı bilgi ve veri kaynaklarına ulaşma, çözümleme ve yorumlama yöntemleri hakkında bilgi sahibi olur ve bu bilgiyi kuramsal analiz ve uygulama açısından değerlendirir.
• Toplumsal sorunların çözümünde karar alma, kararı uygulama, üstlendiği görev ve sorumlulukları yerine getirme ve gerektiğinde inisiyatif alarak normları değiştirme yetkinliği kazanır.
• Ulusal ve uluslararası yayınları ve alanındaki yenilikleri takip ederek, oluşturduğu yeni bilgileri ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek yazılı ve sözlü olarak paylaşır.
• Sosyoloji alanındaki bilgi ve deneyimini sürekli olarak canlı tutar; bu bilgisini başkaları ile paylaşarak zenginleşir; öğrenimini bir ileri eğitim düzeyine taşıyabilir.
• Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite ve kültürel değerler ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince, değişime ve yeniliğe karşı açık tutuma sahip olur.

Aşağıda sıralanan anahtar yetkinliklere ileri üstü düzeyde sahiptir.

• Okuma yazma yetkinliği
• Çoklu dil yetkinliği
• Matematiksel yetkinlik ve bilim, teknoloji ve mühendislikte yetkinlik
• Dijital yetkinlik
• Kişisel, sosyal ve öğrenmeyi öğrenme yetkinliği
• Vatandaşlık yetkinliği
• Girişimcilik yetkinliği
• Kültürel farkındalık ve ifade yetkinliği

• Öğrenciler kayıt yaptırdıkları kredili derslerden her yarıyıl içinde en az bir defa ara sınava ve bir yarıyılda aldığı ve devam şartını sağladığı bütün derslerin genel sınavına girer. Sınava girmeyen öğrenciye F2 notu verilir. Sınav tarihleri en az iki hafta önce anabilim/anasanat dalı başkanlıklarınca ilan edilir. Takdir olunan sınav notları akademik takvimde belirtilen süre içinde vermekle görevli öğretim elemanı tarafından öğrenci bilgi sistemine girilir.
• Mazereti nedeniyle ara sınava giremeyen öğrenciye, mazereti Enstitü Yönetim Kurulunca kabul edildiği takdirde, ara sınav yerine geçmek üzere bir mazeret sınavı hakkı tanınabilir. Mazeret sınavı öğretim elemanı tarafından akademik takvimde belirtilen süre içerisinde yapılarak, notu sisteme girilir.
• Sınavları, o dersi vermekle görevli öğretim elemanı düzenler ve yönetir. Sorumlu öğretim elemanının mazereti nedeniyle gerçekleştiremediği sınavı kimin yapacağı anabilim/ anasanat dalı başkanı tarafından belirlenir ve Enstitü Müdürlüğüne bildirilir.
• Yeterlik, seviye tespit veya ders başarılarını ölçen tüm sınavlar, kâğıt ortamında ve tüm adaylara eş zamanlı olarak yapılabileceği gibi alan ve zorluk düzeyine göre tasnif edilerek güvenli biçimde saklanan bir soru bankasından, her bir adaya farklı zamanlarda farklı soru sorulmasına izin verecek şekilde elektronik ortamda da yapılabilir.
• Notlarla ilgili herhangi bir maddi hata düzeltmesi, dersi veren öğretim elemanının başvurusu ile yarıyıl veya yaz okulu sonu notlarının son veriliş tarihinden itibaren beş iş günü içinde anabilim/anasanat dalının onayı ile yapılır. Maddi hata düzeltme işlemleri ile ilgili tarihler akademik takvimde belirtilir.

Başarı notunun hesaplanması MADDE 52

• Başarı notu, ara sınav notunun %40’ı ve genel sınav notunun %60’ı alınarak hesaplanır.
• Bir dersin başarılı sayılabilmesi için hem genel sınav notunun hem de başarı notunun 100 tam not üzerinden, yüksek lisans düzeyinde en az 65 ve doktora düzeyinde en az 70 olması gerekir.
• Seminer dersi, uzmanlık alanı, yeterlik dersi, tez çalışması ve bitirme projesi geçer (G) veya kalır (K) olarak değerlendirilir.
• Öğrenci başarısız olduğu bir dersin yerine başka bir ders alabilir.

Notlar MADDE 53

• Başarı notu değerlendirme sonucuna göre öğrenciye aşağıdaki harf notlarından birisi verilir:

DEĞERLENDİRME YÜKSEK LİSANS DOKTORA

• Puan Harf notu Katsayı Katsayı 90-100 AA 4.00 4.00 80-89 BA 3.50 3.50 70-79 BB 3.00 3.00 65-69 CB 2.50
• Ayrıca, çizelgedeki harf notlarının dışında kalan değerlendirmeler için aşağıdaki harfler kullanılır: G: (Geçer) Kredisiz bir derste, dersin gereklerini yerine getirerek başarılı olan öğrenciye verilir. K: (Kalır) Kredisiz bir derste, dersin gereklerini yerine getirmeyerek başarısız olan öğrenciye verilir. F1: Devam zorunluluğunu yerine getirmeyen öğrenciye verilir, öğrencinin sınava/sınavlara girme hakkı yoktur. F2: Sınava girmeyen öğrenciye verilir. F3: Sınava giren ancak başarısız olan öğrenciye verilir.

Tarih alanında yüksek lisans derecesi elde edebilmek için (Tarih Uzmanı unvanı kazanmak için) öğrencilerin sağlaması gereken şartlar;

• Müfredattaki derslerden, toplam 120 ECTS kredisi almak,
• Yüksek lisans tezini hazırlamış, jüri önünde sunmuş ve başarılı bir not ile geçmiş olmak.

Yükseköğretim programlarının niteliğinin gözetilmesi için;

• YÖK, yükseköğretim kurumlarında gerçekleştirilen eğitim ve öğretimle diğer faaliyetlerin planlanması, düzenlenmesi, yönetilmesi ve denetiminden sorumludur.
• YÖK tarafından belirlenen kriterler çerçevesinde her yıl hazırlanan yükseköğretim kurumlarına ait “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Raporları” yayımlanır. Bu raporlara göre hazırlanan, yükseköğretim kurumlarına yönelik nicel ve nitel değerlendirmeleri içeren raporlar da YÖK tarafından kamuoyu ile paylaşılır.
• YÖK tarafından her yıl vakıf yükseköğretim kurumlarına ait akademik, idari ve mali verileri içeren “Vakıf Yükseköğretim Kurumları Raporu” yayımlanır. Vakıf yükseköğretim kurumlarına yönelik yapılan nicel ve nitel değerlendirmeleri içeren bu raporlar, YÖK tarafından kamuoyu ile paylaşılır. Yükseköğretimde tezli yüksek lisans programlarının kalite güvencesi şu şekilde sağlanır:

1. Öğretim Programlarının Oluşturulması ve Onaylanması:

1.1. YÖK, yükseköğretim kurumlarında tezli yüksek lisans programlarının açılması için gerekli olan asgari standart ve ölçütleri YÖK belirler.

1.2. Yükseköğretim kurumlarında tezli yüksek lisans programlarının müfredatı ve her bir programın öğrenciye kazandıracağı öğrenme kazanımlarının neler olacağı, YÖK’ün bu konularda belirlediği temel ilkelere uygun olarak yükseköğretim kurumlarının senatoları tarafından belirlenir.

2. Ölçme-Değerlendirme: Her bir tezli yüksek lisans programının öğrenciye kazandıracağı öğrenme kazanımlarının ölçme ve değerlendirmesinin nasıl yapılacağı, YÖK’ün bu konularda belirlediği temel ilkelere uygun olarak yükseköğretim kurumları tarafından hazırlanan eğitim ve öğretim ve sınav yönetmeliğine göre yürütülür.

3. Belgelendirme: Tezli yüksek lisans programlarına kayıtlı öğrenciler, yükseköğretim kurumları tarafından belirlenen ders kredilerini ve diğer yükümlülükleri başarı ile tamamlamaları halinde; tezli yüksek lisans diploması alır.

4. Öz Değerlendirme-Dış Değerlendirme: Yükseköğretim kurumları, sürekli izleme bağlamında, her yılın başında bir önceki yıla ait “Kurum İç Değerlendirme Raporlarını” Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK) tarafından hazırlanan Bilgi Sistemine girer. YÖKAK, yükseköğretim kurumlarının dış değerlendirmesine ilişkin hazırladığı “Kurumsal Geri Bildirim Raporu”nu kamuoyuyla paylaşılır.

Ayrıca, YÖKAK tarafından yetkilendirilen veya tanınan akreditasyon kuruluşları tarafından verilen akreditasyon kararları da programların yeterliliklerinin kalite güvencesinin sağlandığını gösterir. YÖKAK mevzuatı gereği belirlenen yeterliliklere ilişkin düzenli gözden geçirme faaliyetleri yapar.

•  Lisans diplomasına sahip olmak,
• ÖSYM tarafından merkezi olarak yapılan ALES sınavında başvurduğu programın puan türünde en az 55 standart puan almış olmak.
• Yüksek Lisans programına başvuran adaylar değerlendirme öncesinde yabancı dil sınavına alınırlar.Adayların yabancı dil ve mülakatlarının değerlendirilmesi, Anabilim Dalı Kurulu’nun önerisi üzerine Enstitü Yönetim Kurulu tarafından belirlenen en az üç, beş ya da en çok yedi üyeden oluşan jürilerce yapılır. Yabancı dil sınavında başarı notu tam notun %60’tır.
• Yüksek lisans öğrenimine kabulde başarı notu; ALES standart puanının %70 i ve mülakat puanının %30 u alınarak hesaplanır. Mülakat, 100 tam not üzerinden değerlendirilerek adaya mülakat notu verilir. Mülakat notu, 60’ın altında olan adaylar başarısız kabul edilir.

Üniversite, orta öğretim, araştırma, medya, halkla ilişkiler şirketleri, ceza ve tutukevleri, hastane yönetimleri, DPT (Devlet Planlama Teşkilatı), Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu), ticaret ve sanayi odaları, yerel yönetimler, Vakıf, STK ve gönüllülük esasıyla çalışan kuruluşlar sosyoloji yüksek lisans programı mezunlarının çalışabilecekleri kurumlardan bazılarıdır.

1. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu

1.1. Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği

2. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu (Ek Madde-35)

2.1.Yükseköğretim Kalite Güvencesi ve Yükseköğretim Kalite Kurulu Yönetmeliği

Yeterlilik sürekli geçerlidir